Jakie zdarzenia uprawniają do otrzymania odszkodowania.

W większości przypadków, w których pacjent doznał szkody w wyniku naruszenia praw wymienionych w "Karcie Praw Pacjenta", może on dochodzić jej naprawienia żądając stosownego odszkodowania pieniężnego i/lub zadośćuczynienia. Podobnie, gdy odniesie szkodę wskutek popełnionego przez lekarza błędu medycznego (polegającego np. na błędnej diagnozie, zaleceniu błędnej terapii, wadliwym wykonaniu zabiegu), czy wskutek złej organizacji pracy zakładu opieki zdrowotnej.

W powyższych przypadkach pacjent może domagać się odszkodowania na podstawie art. 444 k.c. w związku z art. 361 k.c. - gdy doznał szkody majątkowej, jak też zadośćuczynienia na podstawie art. 445 §1 k.c. - gdy wyrządzono mu szkodę niemajątkową, krzywdę.

Przykładami szkody majątkowej są: uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, straty wynikłe z częściowej lub całkowitej utraty zdolności do pracy, straty związane ze zwiększeniem się potrzeb poszkodowanego (np. potrzeba zakupu sprzętu do rehabilitacji, lekarstw, opieki osoby trzeciej), koszty nauki nowego zawodu, straty wynikłe z długotrwałej niemożności zarobkowania (np. z powodu przedłużającego się leczenia szpitalnego lub rehabilitacji). Najczęściej zdarzającymi się szkodami są: usunięcie zdrowego zęba, zakażenie żółtaczką lub gronkowcem złocistym, uszkodzenie strun głosowych, pozostawienie w jamie brzusznej narzędzi, usunięcie jajników i macicy mimo braku wskazań lekarskich (doprowadzenie do bezpłodności), itp.

Szkodą niemajątkową czyli krzywdą są doznane cierpienia fizyczne i moralne; w praktyce dotyczy to zazwyczaj sytuacji poddania pacjenta zabiegowi bez jego zgody lub wywołania długotrwałego bólu.

Odpowiedzialność za brak spodziewanego efektu
Są sytuacje, gdy odpowiedzialność lekarza jest uzależniona od powstania określonego rezultatu, efektu, a ściślej rzecz biorąc - od jego braku.

Co do zasady lekarz jest zobowiązany działać z należytą starannością, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, nie odpowiada więc za brak określonego efektu. Nie musi wyleczyć chorego - a jedynie zrobić wszystko, co w danej sytuacji jest możliwe. Bardzo rzadko można wymagać od zabiegów lekarskich określonego efektu, a w razie nieuzyskania go domagać się od lekarza zwrotu poniesionych kosztów i odszkodowania. Przeważnie wystąpienia efektu możemy domagać się w przypadku wyrwania zęba, założenia protez dentystycznych, zrobienia zastrzyku, usunięcia blizn, zabiegów z zakresu chirurgii estetycznej. Ponadto w każdym wypadku, gdy zgoda na zabieg została wyrażona pod wpływem zapewnień lekarza, że osiągnie rezultat na jakim pacjentowi zależy, np. chirurg plastyczny przedstawia zdjęcie lub rysunek piersi/nosa/ucha po oferowanej przez niego operacji, nie uprzedzając, że w rzeczywistości nie gwarantuje osiągnięcia danego efektu.

Podstawę prawną roszczeń wnoszonych w powyższych sprawach stanowi art.471 k.c.